Het kijkgedrag is in ontwikkeling. De Nederlandse kijker komt verder los van het lineaire schema en kijkt vaker programma’s wanneer het hen uitkomt. SKO heeft een brochure gepubliceerd die inzicht geeft in een van de belangrijkste vormen van on demand kijken: het uitgesteld kijken van TV-programma’s. De belangrijkste conclusies zijn dat het aandeel uitgesteld kijken in 10 jaar is vervijfvoudigd en dat uitgesteld kijken veelal gebeurt op de dag van uitzending zelf. Nog altijd bestaat ongeveer tweederde van het kijkgedrag uit lineair kijken, oftewel wanneer het kijkmoment gelijk is aan het uitzendmoment.

Steeds meer mogelijkheden om TV-programma’s terug te kijken
In de brochure geeft SKO inzicht in al het uitgesteld kijken via het TV-scherm in de afgelopen 10 jaar. Met de lancering van het Nationaal Media Onderzoek in 2022 kunnen we in de toekomst een nog veel rijker beeld geven van het kijkgedrag op alle schermen. Werd het uitgesteld kijken bij de introductie in de meting nog vooral gedaan via opnameapparatuur (Video-, DVD- en harddiskrecorders), inmiddels zijn er veel meer mogelijkheden om TV-programma’s (terug) te kijken. Operators zoals KPN, Ziggo en T-Mobile bieden meer mogelijkheden om programma’s on demand te kijken via hun settopbox of decoder. Het aantal Smart TV’s groeit nog steeds en het wordt steeds makkelijker om de TV te bedienen vanaf de smartphone.

Key learnings

• 15,9% van de zendercontent op het grote scherm wordt uitgesteld gekeken, dit zijn 26 minuten per persoon per dag in het eerste halfjaar van 2021.
• Het aandeel uitgesteld kijken is in 10 jaar vervijfvoudigd. In 2011 was het aandeel UGK nog 2,9% van de totale kijktijd (5 minuten).
• Nog altijd bestaat ongeveer tweederde van het kijkgedrag uit live oftewel lineair kijken; wanneer het kijkmoment gelijk is aan het uitzendmoment.
• De groei in uitgesteld kijken is zichtbaar bij alle zendergroepen. Het aandeel uitgesteld gekeken content is met gemiddeld 20% het hoogst binnen de zendergroep Talpa, gevolgd door de zendergroep RTL (15,9%) en NPO (14,6%).
• Uitgesteld kijken gebeurt veelal op de dag van uitzending (dag 0). In het eerste halfjaar 2021 betreft het aandeel UGK op dag van uitzending 60,2% van de totale uitgestelde kijktijd.
• Tweederde van al het uitgesteld kijkgedrag op de uitzenddag valt binnen een uur na uitzendmoment. Ruim eenderde (35%) vindt in 2020 plaats binnen de eerste 15 minuten.
• De genre’s fictie en amusement worden relatief het meest uitgesteld bekeken.
• Het UGK-aandeel is in het eerste halfjaar 2021 hoger onder vrouwen (17,0%) dan mannen (14,9%). Voor de doelgroep 50-64-jarigen is de uitgestelde kijktijd het hardst gegroeid.

UGK in het kijkonderzoek
Sinds januari 2008 wordt het uitgesteld kijken via het TV-scherm en via randapparatuur op de dag van uitzending of op één van de zes daaropvolgende dagen in de kijkcijfers meegenomen. Het uitgesteld kijken wordt UGK genoemd en betreft het kijkgedrag naar TV-content op een ander moment dan dat deze werd uitgezonden door de zender. Dit omvat dus alles van een TV-programma pauzeren of opnemen met een harddiskrecorder, tot een TV-programma, film, documentaire of serie on demand of via de settopbox opvragen. Doordat kijkers over de jaren heen steeds meer mogelijkheden kregen tot opnemen en terugkijken, is in 2013 de UGK-meting uitgebreid door het uitgesteld kijkgedrag via andere apparaten die aangesloten kunnen worden op het TV-toestel mee te nemen. Het gaat dan bijvoorbeeld om mediacenters, mediaplayers en gameconsoles. De cijfers in de SKO brochure hebben betrekking op het kijkgedrag naar zendercontent op het grote scherm, tenzij anders vermeld.

Nog steeds tweederde van het kijkgedrag live oftewel lineair kijken
Het niet-live kijken, waaronder het uitgesteld kijken van zendercontent en video on demand (VOD) kijken via bijvoorbeeld Netflix, Videoland en Disney+, heeft de afgelopen jaren een vlucht genomen. Echter bestaat nog steeds ongeveer tweederde van het kijkgedrag uit live oftewel lineair kijken. Met andere woorden, wanneer het kijkmoment gelijk is aan het uitzendmoment. Tien jaar geleden was dit nog ongeveer 90%. Steeds vaker geldt dat de kijker bepaalt wanneer hij of zij kijkt.

Uitgesteld kijken aandeel vervijfvoudigt
Sinds het begin van de meting dertien jaar geleden is het aandeel uitgesteld kijken continu gestegen, evenals het aantal minuten uitgesteld kijken. Over het eerste halfjaar van 2021 was 15,9% van de totale kijktijd van 164 minuten uitgesteld. Dit komt overeen met de eerdergenoemde 26 minuten. In 2011 was dit aandeel nog 2,9% van de totale kijktijd (5 minuten). Het aandeel is in 10 jaar vervijfvoudigd. Van alle kijktijd naar programma’s in het primetime tijdvak (18:00-24:00 uur) wordt 18,1% uitgesteld bekeken. In 2011 was dit 3,4%. Uit de onderstaande grafiek wordt duidelijk dat in de wintermaanden het meest uitgesteld wordt gekeken.

Meest uitgestelde kijktijd op dag van uitzending
Uitgesteld kijken gebeurt veelal op de dag van uitzending (dag 0). Dat kan door het terugkijken van een al gestarte uitzending vanaf het begin of door een uitzending te pauzeren en deze later op de uitzenddag (tot 2 uur ’s nachts) alsnog te bekijken. Zendercontent komt steeds sneller beschikbaar in de on demand services van de providers. Vooral de ‘begin gemist’ functies winnen aan populariteit. Mede daardoor is het aandeel terugkijken op de uitzenddag in het eerste halfjaar 2021 gestegen tot 60,2% van de totale uitgestelde kijktijd. Van het resterende uitgestelde kijkgedrag (dag 1 t/m 6) vindt ruim de helft plaats op dag 1, de dag na de uitzenddag.

Conclusie: on demand kijken mainstream geworden
Het uitgesteld kijken is vervijfvoudigd in de afgelopen 10 jaar. Was uitgesteld kijken vroeger nog het domein van de jongere kijkers, inmiddels kijken alle leeftijdsgroepen veel uitgesteld. Dit geeft aan dat on demand kijken echt mainstream is geworden. Zowel in de mogelijkheden die het biedt om een programma flexibel te kijken of om later in de week bewust een bepaald programma terug te kijken. Met de toename van het aantal programma’s dat al vóór de lineaire uitzending is te bekijken, de zogenoemde previews, is het wel de vraag of we over 10 jaar nog van uitgesteld kijken zullen spreken. In de nieuwe kijkmeting binnen het Nationaal Media Onderzoek dat volgend jaar live komt, zullen we in staat zijn om het kijkgedrag nog beter in kaart te brengen. Dan gaan we onder andere ook inzicht bieden in het kijken van programma’s op alle andere schermen.

Deze tekst is een samenvatting door Screenforce van de brochure van SKO. De pdf van de brochure van SKO met alle resultaten en grafieken vind je hier.